Raport przygotowany przez Polski Związek Pracodawców Budownictwa wskazuje, że budownictwo należy do nielicznych sektorów rynku, które całkiem dobrze radzą sobie pomimo pandemii.
Brak restrykcji i ograniczeń ze strony rządu pozwolił branży budowlanej na realizację zadań budowlanych.
Według PZPB wprowadzenie reżimu sanitarnego spowodowało obniżenie wydajności o około 5-20% w porównaniu do sytuacji sprzed pandemii.
Spadek wydajności wynika przede wszystkim z problemów kadrowych (odpływ pracowników z Ukrainy i Białorusi). Negatywny wpływ miały również wydłużone procedury administracyjne spowodowane w związku z pandemią oraz problemy z importem materiałów i produktów.
Stabilna sytuacja
Pomimo nadzwyczajnych ookoliczności, sytuacja finansowa sektora budowlanego jest stabilna, a większe firmy budowlane dysponują odpowiednimi rezerwami finansowymi do realizacji swoich zadań. Nieco gorzej wygląda sytuacja w sektorze małych i średnich firm podwykonawczych.
Prognozy przewidują umiarkowanie negatywny wpływ Covid na polski sektor budownictwa, jednak zależy to od wielkości, rodzaju działalności, obszaru działania oraz specjalizacji.
Rok 2021 powinien przynieść utrzymanie nakładów na inwestycje publiczne w segmencie kolejowym, drogowym, energetycznym i hydrotechnicznym co z kolei powinno zniwelować skutki spadku inwestycji w segmencie samorządowym i prywatnym.
Polska branża budowlana bardzo dobrze radzi sobie na tle innych krajów Europy Zachodniej, gdzie decyzje administracyjne doprowadziły wstrzymania robót budowlanych. Incydentalne wstrzymania robót z powodu choroby lub kwarantanny pracowników nie mają większego wpływu na realizowanie kontraktów przez duże firmy budowlane. Problemy z transportem i zakwaterowaniem kadry pracowniczej oraz brak dostępu do środków ochrony indywidualnej w kulminacyjnym momencie zamrożenia gospodarki miał negatywny wpływ na tempo realizacji zleceń.
Dostawy materiałów budowlanych
Umiarkowane zaburzenia w łańcuchach dostaw surowców i produktów, głównie z Chin, Włoch i Francji miały wpływ głównie na przedsiębiorstwa z segmentu kubaturowego i energetycznego. Natomiast problemy kadrowe polskich firm, powodowały problemy z dostępnością surowców i materiałów dla podmiotów z obszaru infrastruktury drogowej i kolejowej zaopatrujących się u krajowych dostawców.
Wydłużające się procedury wydawania pozwoleń oraz rozstrzygania przetargów publicznych mogą mieć negatywny wpływ na branżę w kolejnych latach.
Problemy kadrowe
Z kolei dla małych i średnich przedsiębiorstw świadczących usługi podwykonawstwa, najwięcej problemów sprawia brak pracowników zza wschodniej granicy. Powoduje to opóźnienia w realizacji prac i zmusza mniejsze firmy do renegocjacji warunków współpracy z generalnymi wykonawcami.
Pomimo powyższych problemów natury operacyjnej sytuacja finansowa sektora budowlanego jest całkiem stabilna, jednak sytuacja pandemiczna sprawia, że partnerzy biznesowi preferują przedpłaty oraz skracają terminy płatności kredytów kupieckich. Jak wynika z danych BIG InfoMonitor, rosną zobowiązania firm budowlanych wobec kontrahentów, co może spowodować pogorszenie płynności słabszych przedsiębiorstw budowlanych.
Prognozy dla branży budowlanej na rok 2021
Zaostrzenie polityki kredytowej i gwarancyjnej ze strony banków i firm ubezpieczeniowych może zakłócić funkcjonowanie wielu segmentów sektora budowlanego, co z kolei może negatywnie przełożyć się na gospodarkę całego kraju. Ograniczenia produktów finansowych dla branży budowlanej powoduje zmniejszenie się ilości firm biorących udział w przetargach oraz wzrost cen ofertowych.
Powyższe przesłanki pozwalają przypuszczać, że wpływ Covid-19 będzie miał umiarkowanie negatywny wpływ na branżę budowlaną w 2021. Spadek inwestycji w sektorze prywatnym i samorządowym oraz kumulacja zleceń w sektorze publicznym prawdopodobnie wpłynie na zaostrzenie konkurencji, a co za tym idzie rentowności szczególnie w sektorze małych i średnich firm.
Jeżeli nakłady na inwestycje publiczne na poziomie centralnym zostaną utrzymane, to sytuacja branży budowlanej nie powinna się pogorszyć. Ponadto kolejne inwestycje infrastrukturalne współfinansowane z nowego budżetu UE na lata 2021-2027 pozytywnie wpłyną na sytuację branży. Można również założyć pojawienie się nowych zleceń w segmencie energetycznym (elektrownie fotowoltaiczne, farmy wiatrowe oraz bloki gazowe) oraz nowe przetargi modernizację i rozbudowę sieci energetycznej , gazowej i ciepłowniczej.
Ponadto rozbudowa portów w Gdyni, Gdańsku i Świnoujściu, poprawa użeglownienia Wisły i Odry, a także projekty w obszarze retencji wodnej powinny poprawić sytuację firm budowlanych działających w sektorze hydrotechnicznym.
W związku z trudną sytuacją branży hotelowej, biurowej i handlowej można spodziewać się spadku inwestycji budowlanych w tych sektorach.
Z kolei dla firm działających w prywatnym sektorze mieszkaniowym, największym problemem może okazać się ograniczenie zdolności kredytowej konsumentów. Przewidywany wzrost inflacji spowodowany dodrukiem pieniądza może z kolei przełożyć się na większą skłonność do inwestycji w mieszkania na wynajem. A to z kolei może mieć pozytywny wpływ na firmy z branży mieszkaniowej.
Podsumowując, branża budowlana całkiem nieźle radzi sobie z utrudnieniami spowodowanymi przez Covid-19, a planowane inwestycje publiczne sprawiają, że firmy z sektora budowlanego mogą w miarę optymistycznie patrzeć na najbliższe lata.
